Page 80 - Gastronomi Turkey By Rafine

KAHVE

yön verirdi. Balat, Beyazıt, Eminönü, olan bahşiş de o mahalle raconunun
Aksaray gibi yerler bu kahvehane olmazsa olmazları arasındaydı.
türü ile beraber İstanbul ticaretinin Manilerin okunduğu gecelerde kendi
kalbini oluşturmaya başlamıştı. Haliç içlerinde de popüler olan kişiler
kıyılarındaki kahvehanelerde iş bulma çıkmamış değildi. Çiroz Ali en çok
kurumu misali işçi sınıfı genelde etkileyenler arasındaydı. Onun olacağı
olur, ne iş yapılacaksa işveren gelir akşamlar kahvehane hınca hınç dolar
ve oradan yaptıracağı işe uygun güçlü sesi ile kalplere işleyen manileri
adam seçerdi. Kapalıçarşı, Beyazıt büyük bir keyif ve duygu ile dinlenirdi.
gibi yerlerdeki mekanlarda ise Öldüğünde cenazesinin Bakırköy’den
yüksek iş potansiyeline sahip kişilerin Eyüp’e bir saat gibi bir sürede
ticareti yapılırdı. Her kahvehane birer tulumbacıların açık ayak dedikleri
kurum veya günümüzdeki toplantı bir koşma metodu ile yetiştirildiği,
merkezleri halinde halk arasındaki giderken geçtiği mahallelerden Semai Kahvehaneleri’ne benzer
bağlantıyı yapar, sosyal hayatın üzüntü çığlıklarının ve feryatların yapıda seslerinin güçlülüğü ile ilintili
içerisindeki varlığını ilerleyiş ile yükseldiği söylenir. manilerin söylendiği akşamlar halkı
beraber etkinleştirmeye başlamıştı. bu kahvehanelerde vakit geçirmeye
Tarihin dönüm noktası: itmiştir.
Gündüz kahve, Çardak Kahvehanesi
akşam çalgılı eğlence Yaşam geleneklerinin de
Tabii en önemli kahveneler arasında
Peki insanlar nasıl eğlenirdi? Semai Yeniçeri ve ardından gelen Tulumbacı mekanı
kahvehaneleri de bu hareketi kahvehaneleri de halk kültürü içinde Bütün bu türler ve daha birçok alt
destekleyici olmuş, boşluğu doldurur sayılır. Yeniçerilerin açtığı ve işlettiği, kahvehane kültürü olduğu yapımız
hale getirerek oluşumuna başlamıştı. genelde ticaretin daha fazla olduğu içinde kahve hep birleştirici ve
İnsanlar bu kahvehanelerde gündüz bölgelerde konuşlanan ve yeni açılan sosyalleştirici etkisi ile ilgi odağı olmuş
otururlarken, akşam olunca çalgılı kahvehaneye kanarya kuşunun ve gelenek-görenek yapımız içine
eğlenceler yapılır, meddahlık, götürülmesinin adetten olduğu işlemiştir. İnsanların sorunlarına çare
karagöz-hacivat gibi kültürel kendi iç ritüelleri ilgi çekici unsurlar olmakla kalmamış hayatın olağan
mirasımızı oluşturan orta oyun ve olarak tarihe not düşmüş durumda. akışını düzenlemeye yardımcı ana
aktivitelere katılırdı. Bu kahvehanelerin Bununla beraber Yeniçeri ocağının karakter haline gelmiştir. Kız isteme
de kendi içlerinde belirli ritüelleri vardı. kapanmasına neden olan Yeniçeri törenlerinde sunulan kahveden,
O mahallenin kabadayı ağır abileri İsyanı’nın da Çardak Kahvehanesi’nde cenaze içeceğine, Anadolu’da
geldiklerinde ön masalar hemen planladığı da gerçekler arasında kahvenin olmadığı yıllarda türeyen
boşaltılır, arka masalara geçilir ve gözümüze çarpıyor. Ocağın çeşitleri ile kahve Türk insanının hep
çok fazla ses çıkarmadan müzikler kapanması ile beraber bu kahveneler
dinlenirdi. Tabii giyilen süslü ve güzel genelde tulumbacılara devir olmuştur. gözdesi ve yaşam gelenekleri içindeki
kıyafetler ve o masanın gerekliliği Tulumbacılar kültürü içinde de en önemli nesnelerinden biri haline
gelmiştir.

Buna bağlı olarak 5 Aralık 2013
tarihinde de Türk Kahvesi ve Kültürü
başlığı ile UNESCO Somut Olmayan
Kültürel Miras Listesi’ne bu listeye
Çiroz Ali’nin olacağı akşamlar alınan ilk içecek olarak dahil etmiştir.
kahvehane hınca hınç İşte bu yüzden ki hep aynı atasözleri
dolar güçlü sesi ile kalplere halen günümüzde de bu çıkış
işleyen manileri büyük bir noktalarından bakıldığında ne kadar
keyif ve duygu ile dinlenirdi.
Öldüğünde cenazesinin da doğru geliyor insana… “Kahve
geçtiği mahallelerden üzüntü Bahane, Sohbet Şahane” , “Kahve’nin
çığlıklarının yükseldiği söylenir. Kırk Yıl Hatırı vardır” gibi…

80 | Aralık 2023-Ocak 2024 | gastronomiturkey.com

20.12.2023 16:12
078-081 KAHVE.indd 80
078-081 KAHVE.indd 80 20.12.2023 16:12