Page 122 - Gastronomi Turkey By Rafine
P. 122

Haber




































                 Babür Hükümdarı Şah Cihan (1630) -
                 Metropolitan Museum nr. 55.121.10.21

                 Kokuların sığınağı                   Baharatın Avrupa’da cevahirlere      vardı. Satıcılar bu tahta kerevetlere
                 Mısır Çarşısı                        eş değer olduğu zamanlarda           yaydıkları halıların üzerinde otururlar,
                                                      Türkler dilediklerince baharat       önlerine ve yanlarına dizdikleri kutular,
                 Baharat, güce eşitlenmek demekti!    tüketebilmekteydiler. Yemeklerini    torbalar ve kavanozlara sattıkları
                 Baharat yolunun sahibi olmak ise     dilediklerince ve kolayca            mal çeşitlerini koyarlardı. Dükkânın
                 bugün dillerde söylenen kadar        lezzetlendirebiliyorlardı. Buna bağlı   bu ön bölümlerinde dikkati çeken
                 kolay işlerden değildi. Ne var ki    olarak 16. yüzyıl sonunda inşasında   ve Türk Çarşılarında her zaman
                 Türkler, Avrupa milletlerine nazaran   başlanan ve ancak 17. yüzyılın     görülmeyen bir peykenin üzerine
                 ziyadesiyle şanslılardı. Çünkü her biri   ortasında tamamlanan Eminönü    yukardan inen çeşitli amblemlerdi.
                 birer hazine değerindeki baharatların   Valide Külliyesi’nin (Yeni Cami Külliyesi)   Bunlar ya dükkânda alınıp satılan
                 kontrolü birkaç yüzyıl boyunca       bir parçası olarak planlanan Mısır   malların çeşidini anlatan veya esnafın
                 Türklerin elinde kalmış idi. Baharatlar   Çarşısı (Valide Çarşısı) Safiye Valide   sanatını hünerini veya mesleğini
                 Babür Türk İmparatorluğu’nun         Sultan’dan Hatice Turhan Valide      gösteren birer işaret olurdu: bir kalyon
                 limanlarından hareket ederek Safevi   Sultan’a miras kalan muazzam bir    resmi, bir deve tasviri, bir makas
                 Türk İmparatorluğu’nun ve en         eserdi. III. Mehmed’in 1603 senesindeki   vb. peykenin arkasında yer alan bir
                 önemlisi de tüm Akdeniz’i besleyen   vefatının ardından annesi Valide Safiye   iç mekân halinde Çarşının dükkân
                 Osmanlı İmparatorluğu’nun Mısır      Sultan’ın Eski Saray’a gönderilmesi   olarak yapılmış asıl hücreleri yer
                 Eyaleti’nin İskenderiye limanından   neticesinde yarım kalmış; inşaatın   alırdı. Buralarda ise hem mallar geniş
                 önce İstanbul’a ardından da          yeniden başlaması ancak 1661         miktarlarda, ambar halinde büyük
                 İmparatorluğu limanlarına            senesinde olmuş; IV. Mehmed’in       çuvallar içinde durur hem de satılan
                 dağılmaktaydı.                       annesi Hatice Turhan Sultan’ın emriyle   birçok madde satıştan önce bir işlem
                                                      1664 senesinde tamamlanabilmişti.    geçirdiğinden burada hazırlanmış
                                                      “İstanbul’un Eminönü semtindeki bu   olurdu. Yani, macunsa çanakta
                    16. yüzyıl sonunda inşasında                                           ezilerek, tozsa havanda dövülerek,
                    başlanan ve ancak 17. yüzyılın    kesme taştan yapının içinde sadece
                    ortasında tamamlanan Eminönü      baharat ve doğal ilaçlar yapılıp     şurupsa kabında kaynatılarak bir
                    Valide Külliyesi’nin (Yeni Cami   satılıyordu. Ama biliyoruz ki bu üretim,   cins laboratuvar işleri gören bu
                    Külliyesi) bir parçası olarak     bu alım satım, buna benzer bir çarşı   dükkanlarda kıvamına sokulurlardı.” 10
                    planlanan Mısır Çarşısı (Valide   tarihin çok daha eski ve ünlü kentleri
                    Çarşısı) Safiye Valide Sultan’dan
                    Hatice Turhan Valide Sultan’a     olan Ninova’da da Babil’de de vardı ve
                    miras kalan muazzam bir eserdi.   buna benzer görünümdeydiler. Yolun   10 Çelik Gülersoy, Mısır Çarşısı (Röportaj), Taha Toros
                                                      iki tarafında ahşap bir peyke düzeni   Arşivi, Nr. 2







            122  |  Haziran-Temmuz 2023  |  gastronomiturkey.com


          118-123 çağrı başkurt.indd   122                                                                                13.06.2023   10:19  GASTRO ILAN.indd   1                                                                                     9.12.2021   11:47
   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127