Page 109 - Gastronomi Turkey By Rafine

Haber

“Muharrem’in birinci günü yılbaşı
sayılırdı. Saraya her taraftan birçok
kimse geldiği gibi vükelâ dahi gelir,
tebrik ederlerdi. Başmabeynci’nin
dairesinde bir masa üzerinde tabaklar
içinde lira çeyreği yirmi yedilikler ve
gümüş çeyrekler, kuruşlar konulur; her
gelen, rütbe, mevki ve değerlerine
göre bendegân da ‘muharremiyelik’
ve ‘yıl bereketi’ diye bunlardan alırdı.
Harem’de dahi lira çeyreği yirmi
yedilikler ve gümüş kuruşlar dağıtılırdı.
Biz de kendi bendegânımıza verirdik.
Yılbaşı’nın başka bir hususiyeti yoktu.
Kadınlar arasında yeni bir elbise
giymek uğurlu sayılırdı.”
Ayşe Sultan (1887-1960)

iki tarih atılmaya başlanılmıştır. İmparatorlukta yılbaşına
Bu sebepledir bahsi geçen Rûmî dair birkaç husus
Takvim’in ilk ayı olan 1 Mart’ın önce
imparatorluğun ardından da Bugün pek çok kişinin bildiğinin aksine
cumhuriyetin mali yılbaşısı olarak “Yılbaşı” tabiri, Osmanlı Sarayı’nda da Sultan Abdülmecid
kullanılması 1983 senesine kadar anılan ve imparatorluk topraklarında
devam etmiştir. Bununla birlikte da tesiri küçük yahut büyük olmakla
gelir beyânnâmeleri hâlâ 1-31 Mart hissedilen bir varlığa işaret ederdi.
tarihleri arasında verilmeye devam Yukarıda, Sultan II. Abdülhamid’in Padişah sadece
etmektedir. sevgili kızı Ayşe Sultan’ın kaleminden Müslüman tebaanın
çıkan satırlar, yılbaşının hususiyetleri değil aynı zamanda
hakkında oldukça kısa bir bilgiyi gayr-i Müslim tebaanın
ihtiva etmektedir. Bununla birlikte da koruyucusu olduğu
Osmanlı tarihine ait olup bilhassa
18. yüzyıldan itibaren takip edilen için Hicrî yılbaşının
kaynaklar, yılbaşının gelişinin Osmanlı dışında Milâdî yılbaşını
Sarayı için büyük bir töreni yahut da gözetirdi.
masrafı beraberinde getirmediğini
göstermektedir. Kaynaklar, Sadrazam
ve Şeyhü’l-İslam gibi ileri gelen devlet
adamlarının padişahın yeni yılını tebrik
etmek için huzura kabul edildiklerini,
saraylılardan yahut saray dışında
olan şairlerin yeni yıl münasebetiyle
padişaha ve valide sultana şiirler,
tarih beyitleri takdim ettikleri
görülmektedir. Meselâ Lale Devri’nin
(1718-1730) meşhur şairi Nedim, Sultan
III. Ahmed’in yeni yılını tebrik etmek
için bir defasında “Yazıldı İlahi kudret

gastronomiturkey.com | Aralık 2022-Ocak 2023 | 109

108-111 YILBAŞI - A. Çağrı Başkurt.indd 109 17.12.2022 21:50