Page 108 - Gastronomi Turkey By Rafine

Haber

Osmanlı Sarayının

yılbaşına bakışı

Bugün pek çok kişinin bildiğinin aksine “Yılbaşı” tabiri, Osmanlı
Sarayı’nda da anılan ve imparatorluk topraklarında da tesiri
küçük yahut büyük olmakla hissedilen bir varlığa işaret
ederdi. Kaynaklar, Sadrazam ve Şeyhü’l-İslam gibi ileri gelen

devlet adamlarının padişahın yeni yılını tebrik etmek için
huzura kabul edildiklerini, saraylılardan yahut saray dışında
olan şairlerin yeni yıl münasebetiyle padişaha ve valide

sultana şiirler, tarih beyitleri takdim ettikleri görülmektedir.

A. Çağrı Başkurt | Yazar Fatih Sultan Mehmet’in
Rum Patriği II.
Gennadios’a ekümenik
alum olduğu üzere yılbaşı tabiri beratını vermesi.
Mherhangi bir takvimin son günü
ile ilk günün kavuşumunun müjdesini
ve ziyadesiyle de ilk gününü ifade on altı yıl ve Peygamber’in vefatından
etmektedir. Dolayısıyla yılın ilk (632) altı yıl sonra (638) devlet işlerinde
günü hangi takvime ait olduğunun resmi bir takvime duyulan ihtiyaç
geçmiş yüzyıllarda varlık gösteren sebebiyle benimsenmiştir. Hz. Ali’nin
insan toplulukları için pek büyük bir takvimin başlangıç senesi olarak Hz.
kıymeti yoktur. Esas olan durum, Peygamber’in hicretini; vahyin ilk
matematiksel hesapların doğruluğu iniş tarihini; vefat tarihini teklif etmiş;
ile oluşturulmuş bir takvimin ortaya orada hazır bulunan Hz. Osman ise
konulması olmuştur. Nitekim mühim Hz. Peygamber’in Medine’ye ulaştığı
olan yeni bir yılın başlangıcının ilanı ay olan Rebî‘ü’l-evvel ayı yerine
olduğundan, bu tarih, geleneksel Muharrem ayının ilk ay olarak kalması
devamlılıkların ötesinde dünya hususunda ısrar etmesiyle nihayet
genelinde kabul görmüş olan ve “622 başlangıç tarihi ve Muharrem ayı
esası Hristiyan âlemine ait görülse de başlangıcı ile Hicri Takvim” resmen
insanlık tarihin gelişimi doğrultusunda kabul edilmiştir. Hicri Takvim, ay
nihai hâlini alan “Miladî Takvim yılı esasına göre düzenlendiği için
(Gregoryen Takvimi)”e göre 31 Aralık’ı 1 Avrupa ile kurulan münasebetlerde
Ocak’a bağlayan gecedir. bilhassa da 19. yüzyılda sık sık sağlanan
ekonomik temaslarda önemli bir
Hangi takvim, problem yarattığı âşikâr olup, artık
hangi yılbaşı? önlenemez bir hâl alınca Tanzimat
Lâkin “1 Muharrem”in Hicri Takvim’in Devri’nde, 13 Mart 1840 milâdî tarihi,
Osmanlı İmparatorluğu’na gelince, yılbaşı olması meselesi sanılanın 1 Mart 1256 Cuma günü olarak “Rûmî
imparatorluk tarihinde 19. yüzyılın ikinci aksine Hz. Muhammed’in 622 yılında Takvim”in yılbaşısı kabul edilmiştir.
çeyreğine kadar tüm düzenlemelerde Mekke’den Medine’ye hicretinin Bu tarihten sonra imparatorlukta
tek başına esas alınmış olan “Hicri ardından doğrudan Hz. Peygamber’in Hicri ve Rûmî takvimler aynı anda
Takvim”in ilk ayı yani “Muharrem”in ilk işareti ile ortaya çıkmamış, Hz. kullanılmaya, devlet evrakında ve
günü “İmparatorluk Resmi Yılbaşısı”dır. Ömer’in halifeliği esnasında, hicretten diğer yayınlarda çift takvim üzere

108 | Aralık 2022-Ocak 2023 | gastronomiturkey.com

108-111 YILBAŞI - A. Çağrı Başkurt.indd 108 17.12.2022 21:50