Page 115 - Gastronomi Turkey By Rafine
P. 115

HABER | Hitit Mutfağı








                                                      Hitit metinlerinde geçen yemek
                                                      ve ekmek adları ile kazılarda ortaya
                                                      çıkarılan maddi veriler; üçüncüsü ise
                   Deneysel ve etnoarkeolojik
                   çalışmalar ışığında doğal maya     gastronomi bilgilerinin bu iki veriden
                   El değirmenlerinde çektirilen      ortaya çıkılarak deneysel çalışmalara
                   tam buğday ve arpa unları          uygulanmasıdır ki, bu uygulama
                   ile laboratuvar koşullarında       biçimi çoğu zaman ‘deneysel
                   meşe palamudu, nohut, üzüm,        arkeoloji ‘ olarak adlandırılıyor. Gerçek
                   incir, meşe odunu külü, yoğurt     yemeklerin nasıl olduğunu bir Hititli
                   mayası ve ekşi hamur mayası ile    kulağımıza fısıldayamayacağına göre
                   denemeler yaparak en uygun         bu tarifler ‘Deneysel Bir Arkeoloji
                   olabilecek doğal ekmek mayası      Çalışması Olarak Hitit Mutfağı‘ olmak
                   elde edilmeye çalışıldı. Ekmek     zorundaydı.
                   reçetelerinde geçen “doğal maya”
                   Hititler döneminde kullanıldığı
                   varsayılan ve deneysel çalışmaların   Deneysel ve etnoarkeolojik
                   sonucunda elde edilen ve           çalışmalar ışığında Hitit
                   tariflendirilen mayaların tümüne   Mutfağı’ndaki ekmeklerden
                   verilen ortak bir isim. Buna göre;
                   ekşi hamur da bir doğal mayadır,   örnekler
                   üzümden elde edilen maya da.       Ekmek reçeteleri oluşturulurken,
                                                      metinlerde mayalı ya da mayasız
                                                      olduğu, hangi undan yapıldığı tam
                 yer aldı. Zaten Boğazköy ve diğer bazı   olarak belirtilmeyen ekmekler için
                 Hitit yerleşimlerinde ortaya çıkarılan   her türlü olasılık göz önüne alınarak
                 tahıl depoları bunun kanıtı. Bu      tüm olası çeşitler denenmiş ve bir
                 durumda devreye elbette öncelikle    ekmeğin birbirinden farklı tiplerine
                 ekmek giriyor. Hitit metinlerinin    yönelik reçeteleri denemiştir. Bu
                 çözümlerinden anlaşıldığı kadarıyla,   çalışmada kullanılan yöntem, eğer
                 Hititler 180’den fazla ekmek ya da unlu   ölçeksiz de olsa bir tarif varsa onu
                 ürün yapmaktaydılar.                 uygulamak ya da ekmeğin adını ya
                                                      da o ekmek için kullanılan nitelemeyi
                 2018 yılında yayınlanan Ahmet        dikkate almaktır.
                 Uhri ile birlikte kaleme aldığımız
                 ‘Deneysel Bir Arkeoloji Çalışması    Örneğin, bir ritüel metninde, NINDA.
                 Olarak Hitit Mutfağı’ kitabı ile üç   GUR,RA.’nın  kızılca buğday (ZİZ) ve
                 temel noktadan hareketle  çeşitli    arpa (ŠE) unu ile birlikte nemli un
                 ekmek reçetelerini hayata geçirmeye   ZÌ.DA.DURU’dan imal edildiği, içine de   Dini metinlerde geçen
                 çalıştık. Bu noktalardan  birincisi;   arpa ezmesi (BA.BA.ZA) peynir (GA.         ifadeler Hititlerin
                 etnoarkeolojik verilerdi. İkincisi;   KIN.AG), incir (GIŠ.PEŠ) ve yağ (İ) gibi   yeme-içme kültürleri
                                                      katkı maddelerinin ekmek yapımında           hakkında ipuçları
                                                      kullanıldığı yazmaktaysa yapılacak                veriyor.
                                                      işlem; kullanılacak un çeşidi, maya,
                                                      su ve incir gibi diğer katkı maddeleri
                                                      ile denemeler yapmaktır. Deneme
                                                      sırasında ise kullanılan ocak, fırın,
                                                      pişmiş toprak kap vb. materyaller
                                                      Hititlerin başkenti Hattuşa bölgesi yani
                                                      günümüz Çorum köyleri incelenerek
                                                      yeniden ürettirilmiştir. Bugün köylerde
                                                      kullanılan fırınlar ve günümüz








                                                                                        gastronomiturkey.com  |  Aralık 2023-Ocak 2024  |  115


                                                                                                                          19.12.2023   20:23
          114-119 HITIT EKMEGI.indd   115                                                                                 19.12.2023   20:23
          114-119 HITIT EKMEGI.indd   115
   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120