Page 41 - Gastronomi Turkey By Rafine

Haber

Padişah’ın Edirne Sarayı’nda topladığı idi- yıkılıp, yerle bir oldu. Surların dinmek bilmeyen Padişah, her
dîvânın ardından Mimar Hayreddin’in 40.000 arşını [1 arşın 75,7 cm] harap birine azar ettikten sonra İstanbul
nezâretinde gerçekleştirilmesine oldu, yerlere döküldü. Sultan Mehmet surları başta olmak üzere yıkılan
karar verilmiş, Fermân-ı Hümâyûn Camii’nin [II/Fatih] dört fil ayağı çatladı tüm sahaların tamiri için bir istişare
ile dolgu zeminler üzerine yapı ve rivayete göre kubbesi yarıldı. toplantısı ferman buyurdu. Bu toplantı
yasağı getirilirken, İstanbul’da inşa Aşevi ve hastanesinin nice kubbeleri üzerine karar verildi ki her 20 evden bir
edilecek tüm yapıların ahşap- yıkıldı. Medresesinin dershanesi ve adam ve ev başına 20’şer akçe takdiri
karkas malzemeden olması irade üç kubbesi yere indi. Bu esnada bazı ile güvenilir adamlar tayin ettiler. Bu
buyurulmuştur. Bu sayededir ki Sultan medreselerin de kubbeleri yerle bir hesaba göre şehzade sancaklarını
Bayezid’in hiddet ve tedbirinin bir oldu. Karaman Pazarı baştan başa kimse alınmamak kaydıyla
eseri olarak ortaya çıkan ferman, yıkıldı. Bunlardan başka Padişah’ın [II. Anadolu’dan 37.000 ve Rumeli’den
imparatorluk tarihinde imar ve inşada Bayezid] yeni inşa ettikleri caminin 29.000 işçi İstanbul’un inşa ve imarı
kullanılacak yapı malzemelerine dair -ki Sultan Bayezid Camii demekle için derhâl yola düştüler. Ayrıca 3.000
ilk yasal düzenlemeyi de beraberinde meşhurdur- kubbesi dağılıp, parça mimar, mühendis ve kalfa ile binlerce
getirmiştir. parça oldu. Padişah Hazretleri için usta ve marangoz onlara katıldı. 3.000
derhâl Saray-ı Âmire’de ahşaptan bir atlı, 8.000 yaya kireç yakmak için
*** oda yapılıp, 15 günde tamam edilip, görevlendirildi. Herkes tamamıyla
içine yerleştiler. hazır olduktan sonra aynı senenin 23
Küçük Kıyamet Mart 1510 tarihinde başlanan imar ve

“Anadolu topraklarında ‘Küçük Bu eşsiz güzelliklerin sahibi şehir, inşa faaliyetleri cihanda görülmemiş
Kıyamet’ diye bilinen büyük âşıkların gönlü gibi zelzeleden viran bir hızla sadece yaklaşık üç ay içinde,
depremdir ki o zamana kadar ne olunca Padişah-ı Cihan Hazretlerinin
olmuş ve ne de tarih kitaplarında gönlü de hüzne düşüp mekân
yazılmış idi. Zemin ve zaman sarsılıp, değiştirmeyi uygun görüp, Edirne’ye
makamlar ve mekânlar yerinde doğru yola çıktılar. Fakat Allah’ın
kalmayıp, kırk beş gün boyunca halk hikmeti ki Edirne’de de bir garip
örtü altına girmeyip, bahçelerde ve deprem meydana geldi. İstanbul’daki
açık yerlerde yattılar. Yalnızca İstanbul büyük depremin aynısı oldu. Biraz
deprenmeyip imparatorluğun diğer zaman sonra yeniden bir deprem
toprakları dahi deprendi. Edirne’de oldu. Daha sonra ise görülmemiş
nice nice yerler yıkıldı. Anadolu’da bir yağmur başlayarak tufana sebep
Çorum diye depremi çok olan bir olduğundan Tunca Nehri galeyana
kasabanın iki mahallesi yere geçti; gelip taşarak, nice yerleri harap eyledi.
mescitleri, minareleri yerle beraber Edirne şehri inşa olunduğundan
oldu. İstanbul’da, Suriçi’nde 109 beridir yaşanmamış olan böyle bir
mescit, 1.070 hane harap olduğundan, tufan böyle bir zamanda ortaya
5.000 kadar kadın, erkek ve çocuk çıktı. Üst üste gelen bu hadiselerden
helâk oldu. Şehrin içinde ayakta bir son derece rahatsız olan Padişah
minare kalmadı. Konstantin surları Hazretleri derhâl dîvân ferman edip,
kara tarafı, Eğri Kapı’dan başlayıp devletin ileri gelenlerini Dîvân-ı
Yedikule’ye kadar harap oldular. Hümâyûn’a topladı. Herkes toplanıp,
Narlı Kapı’dan İshak Paşa Kapısı’na yerli yerine geçince Padişah Hazretleri
varıncaya kadar da yer yer yıkılıp harap olan âleme bir güneş gibi
ancak temelleri yerinde kaldı. Yine doğarak yerlerine geçip, oturdular. II. Bayezid
Saray-ı Âmire’nin [Yeni Saray/Topkapı Oturduktan sonra vezirlerine ve
Sarayı] deniz tarafı Hastalar Kapısı’na, beylerine “Sizin zulüm ve fesadınız,
Kayıklar Kapısı’na değin -ki Bahçe adaletsizce ortaya koyduğunuz
Kapısı dedikleri iskeledir- yer yer harap eziyetler sebebiyle mazlumların âhı
oldu. Avrat Pazarı yakınında İsa Kapısı Tanrı’nın gazabına sebep olmuştur.”
-ki bin dokuz yüz yıldan beri ayakta hiddetli bir şekilde hitap etti. Hiddeti

gastronomiturkey.com | Şubat-Mart 2023 | 41

040-043 Deprem - A. Çağrı Başkurt.indd 41 1.03.2023 21:21